Требуется для просмотраFlash Player 9 или выше.

Статистика сайта

Дзяніс, Аляксей Хайбулаевіч, Саша, Іраіда Міхайлаўна, Вольга.

У аграгарадку Ільюшына Ушацкага раёна добра прыжыліся людзі з розных куткоў былога СССР. Тут нават створаны народны клуб нацыянальных культур з красамоўнай назвай «Дружба». У яго мерапрыемствах удзельнічае і сям’я Аляксея Хайбулаевіча Муждабаева, якая пасялілася на Ушаччыне 15 гадоў таму.
Сам ён родам з крымскага горада Алупка, па бацьку татарын, па маці – украінец. Ахрышчаны падчас Вялікай Айчыннай вайны і названы ў гонар праваслаўнага святога. У 1944 г. пасля вызвалення паўвострава ад фашыстаў нешматлікую сям’ю чабана, а на той момант франтавіка Х. Муждабаева паводле сталінскага ўказа  ў ліку іншых выслалі з родных мясцін у далёкую Башкірыю. Тады адным махам, «у дваццаць чатыры гадзіны», перасялялі цэлыя народы. Гэтак сталася і з крымскімі татарамі:  на цягнік – і павезлі немаведама куды. Як скончылася вайна,  дык бацька толькі праз тры гады змог далучыцца  да сям’і.
Жылі ў горадзе Сцерлітамаку. Там малады Аляксей Муждабаеў і пазнаёміўся са сваёй будучай жонкай, украінкай Іраідай, якая нарадзілася ў Башкірыі (яе бацькі трапілі сюды, калі ва Украіне быў галадамор). І вось разам яны ўжо без малога паўвеку, сёння – прадзед і прабабуля. Іх сын, ажаніўшыся, пераехаў у Наваполацк, бліжэй да жончынай радні. Ён і сагітаваў Аляксея Хайбулаевіча з Іраідай Міхайлаўнай таксама перабрацца на Беларусь. Заадно сюды прыехала іх дачка Вольга з сынам Дзянісам. Прадаўшы баш­кірскую кватэру,  Муждабаевы набылі ў Ільюшыне дом. Побач ёсць агарод.
Галава сям’і на Ушаччыне адрабіў слесарам у тагачасным калгасе «Дружба» і пайшоў на заслужаны адпачынак. Іраіда Міхайлаўна ўжо была пенсіянеркай, таму ў асноўным займалася ўнукамі. 
Вольга Аляксееўна кіруе тым самым клубам нацыянальных культур пры мясцовым СДК. Яе сын Дзяніс вырас, стаў будаўніком. Знайшла ў вёсцы сваё шчасце і Вольга. Муж Віктар Казачэнка – галоўны энергетык СПК «Ільюшынскі» – беларус, але, як кажуць, таксама «са свету». Нарадзіўся і рос у Казахстане (бацькі – цаліннікі, трапілі туды па камсамольскіх пуцёўках, а пазней вярнуліся назад у Беларусь).  У Вольгі Аляксееўны і Віктара Васільевіча  дачушка Саша, школьніца. Жывуць у дыхтоўнай мураванцы на новай вуліцы аграгарадка, пад вокнамі – кветкі.  
Так што па біяграфіях членаў гэтай татарска-ўкраінска-беларускай радні можна вывучаць стракатую гісторыю былой савецкай дзяржавы і яе асобных народаў. Унучка Муждабаевых пяцікласніца мясцовай сярэдняй школы Саша Казачэнка атрымала дыплом па выніках вучнёўскай канферэнцыі на тэму «Мая сям’я». Дзяўчынка цікавіцца сваімі продкамі і сваякамі-сучаснікамі. Інтэрнацыянальнай радні ў яе на беларускіх абшарах, калі палічыць, набярэцца ўжо чалавек трыццаць.
Жывецца на Ушаччыне няблага, кажа Аляксей Хайбулаевіч. Клімат мала адрозніваецца ад башкірскага, а маразы дык нават слабейшыя. І там, і тут шмат лясоў. Гор хіба што няма. У адносінах з мясцовымі жыхарамі праблем ніякіх. «А што татарынам называюць мяне між сабою – дык гэта ж не абраза, а чыстая праўда», – смяецца ён.
Гасцей у доме Муждабаевых частуюць і татарскімі прысмакамі, духмяную гарбату наліваюць у піялы. Мы пакаштавалі сапраўдных чабурэкаў, спечаных  па традыцыйным рэцэпце, а яшчэ  пірага з назвай «Крымскі» з нядужа звыклым, але, як высветлілася, надта смачным начыннем: яблыкамі і зялёнай цыбуляй. Як іх правільна гатаваць, тлумачыла любіміца ў гэтым доме – Саша.
Вось такая сям’я трывала пусціла карані ў Ільюшыне. Пэўна, глеба тут прыдатная. Асабліва для добрых людзей.

Галіна Шпакоўская, «НС». Фота Антона Сцепанішчава, «НС».