Нярэдка чуеш пра наканаванасць лёсу: што павінна здарыцца, таго, маўляў, не пазбавішся і супраціўляцца не варта. З іншага боку, калі падумаць, дык можа гэта не наканаванасць, а слабы духам чалавек так апраўдваецца, калі пасуе перад абставінамі. Моцныя ж выжываюць пры любых умовах. Слабыя не вытрымліваюць нават тады, калі ў іх для жыцця ёсць амаль усё, што душа жадае.
У сувязі з гэтымі разважаннямі прывяду прыклад жанчыны, якая ў цяжкіх жыццёвых умовах знаходзіць стымул, каб радавацца навакольнаму свету.
У вёсцы Селішча Аршанскага раёна каля 50 двароў. На працягу многіх гадоў сядзі­ба і хата Надзеі Купавы прызнаецца грамадой вёскі як самая прыгожая і ўпарадкаваная. На гэтым двары жанчына гаспадарыць без мужа. І тым не менш ёй удаецца трымаць усё ва ўзорным парадку. На падворку, як здаўна заведзена ў вёсцы, ёсць карова і дробная жыўнасць. Да гэтай зімы трымала і каня. Дарэчы, на ўсё Селішча кароў засталося менш дзесятка. І Надзея ў ліку тых нямногіх гаспадынь, што трымаюцца за рагулю.
Звычайна вясковым жанчынам проста не хапае часу, каб навесці чысціню і прыгажосць: не да прыгажосці тут, калі поўны хлеў жывёлы і паўгектара альбо і гектар прысядзібнага ўчастка з доўгімі радкамі буракоў і бульбы. Трэба ў час прапалоць грады, накарміць жыўнасць.
Надзея Аляксандраўна паспявае прыбраць і хату, і падворак. Круглы год вакол яе хаты кветкі. З вясны да позняй восені жывыя, а зімой – самаробныя.
Так, цяга да самаробных кветак – асаблівасць гэтай жанчыны. Гэта і ўмець трэба рабіць, і сродкі пэўныя патраціць. Патрэбны фарбы і прылады.
Але ж Надзея Купава выдаткі не лічыць. Яна зрабіла сваімі рукамі невялікі шалашык у двары. Гэта яе майстэрня. Тут яна захоўвае фарбы і пэндзлі, матэрыялам жа для вырабу штучных кветак сталі ПЭТ-бутэлькі ад розных напояў. З іх яна выразае пялёсткі і лісцікі цюльпанаў, руж, рамонкаў. А потым фарбуе ў патрэбны колер. І вось нават у сцюжу на яе клумбах, на франтоне хаты чырванеюць, жаўцеюць, ківаюць зялёнай лістотай бутоны зімовых кветак. Хто не ідзе па вясковай вуліцы, той заглядзіцца на гэткае дзіва, і, вядома, па-добраму ўсміхнецца.
Рознымі шляхамі прыходзяць да прыгажосці людзі. Свой ён і ў Надзеі Аляксандраўны. Рана памёр муж, пакінуў яе з двума малымі дзецьмі на руках, прычым абодва сыны – інваліды. Хлопчыкі раслі з нараджэння нямымі. Трэба было адмовіцца ад работы назаўжды і даглядаць сыноў, і пры гэтым не чуць дзіцячых галасоў, не мець нават спадзявання на тое, што з цягам часу хата зазвініць галасамі ўнукаў.
Цяпер сыны ўжо выраслі, старэйшы дапамагае па гаспадарцы. Але клопату з імі па-ранейшаму шмат. І размаўляць усё роўна няма з кім. Нярэдка людзі пры такіх абставінах шукаюць збавенне хто ў гарэлцы, а хто ў працы да знямогі, каб не было часу думаць і хутка забыцца цяжкім сном ноччу. Надзея Аляксандраўна знайшла паратунак ў прыгажосці. Стварае ж яе сама.
Пакутуючы ад таго, што не задалося жыццё, жанчына часта прачыналася ў тры га­дзіны ночы і ўжо не магла заснуць. Уставала з ложка і ішла маляваць і вырабляць штучныя кветкі. Глядзела, малюючы, на вясёлкавую вабнасць іх, і гора крыху адыходзіла на другі план.
Жанчыне прыносіць задавальненне, што яе намаганні маюць каштоўнасць для аднавяскоўцаў. Яны прыходзяць паглядзець хоць раз на тыдзень, што яна прыдумала зноў, якую новую кветку стварыла. І парады ёй даюць. Ты, маўляў, яшчэ не дадумалася штучную кветку на яблыню павесіць. І на альпійскай горцы яшчэ месца ёсць. Паглядзяць на выдумкі Надзеі ды нешта возьмуць і для сябе. Сталі ў вёсцы саджаць больш кветак каля дамоў і пакаёвых – у вазоны. І каля яе хаты з-за той прыгажосці збіраюцца вяскоўцы. Чакаюць тут аўталаўку і вясковымі навінамі дзеляцца, здараецца, нават песні спяваюць. Так і бяжыць селішчанскае жыццё ў вясёлкавым колеры кветак.

Вольга Шутава, «НС».