Фота Міхаіла Шмерлінга. 1974 год.

26 чэрвеня —
Дзень вызвалення Віцебска
ад нямецка-фашысцкіх
захопнікаў

Плошча Перамогі – самая вядомая мясціна ў абласным цэнтры. Тут, на высокім беразе Заходняй Дзвіны, горад адзначае свята Перамогі, новабранцы прымаюць прысягу, а маладажоны і госці Віцебска ўскладаюць кветкі да Вечнага агню. Турысты любяць фатаграфавацца, выпускнікі школ традыцыйна сустракаюць світанак.
Тут добра проста пабыць – і старому, і маладому.
Мінула 35 гадоў, як быў урачыста адкрыты гэты мемарыяльны комплекс у гонар воінаў, партызан і падпольшчыкаў. З велічным манументам у выглядзе трох абеліскаў – «штыкоў», з Вечным агнём, фантанамі. Пазней тут з’явіліся і скульптурныя кампазіцыі. Словам, плошча Перамогі – яркая адметнасць нашага старажытнага горада і напамінак аб гераізме вызваліцеляў яго ад фашызму.

Сёння на значнай частцы яе вялікай тэрыторыі ідзе рэканструкцыя. Цэнтр Віцебска перамесціцца на плошчу Перамогі, а гэта значыць, што тут стане яшчэ прыгажэй, сучасней.
Нагадаем, што менавіта на гэтым месцы на досвітку 26 чэрвеня 1944-га кіпеў бязлітасны бой, бо побач – мост цераз раку. Гітлераўцы стварылі моцны абарончы рубеж і адчайна супраціўляліся. Напярэдадні сапёрнаму ўзводу 875-га палка было загадана прабрацца да Дзвіны і разведаць месца магчымага фарсіравання. Уначы байцы на чале з сержантам Фёдарам Блахіным неўпрыкмет наблізіліся да моста. Фашысты падрыхтавалі яго да ўзрыву і таму моцна ахоўвалі. Марудзіць нельга – і нашы сапёры імкліва кінуліся на ворага. У рукапашнай нямецкая ахова была знішчана, мост ацалеў. За ноч група Блахіна адбіла некалькі атак і здолела ўтрымаць пераправу да падыходу асноўных нашых вайсковых часцей. Удзельнікі гэтай аперацыі былі ўзнагароджаны. Ф. Блахін удастоены звання Героя Савецкага Саюза, а ў 1964 г. ён стаў ганаровым грамадзянінам Віцебска. Мост цераз Дзвіну ля плошчы Перамогі мае імя Блахіна.
26 чэрвеня 1944 г. штурмам Віцебск быў ачышчаны ад акупантаў. Увечары Масква салютавала з гэтай нагоды воінам 1-га Прыбалтыйскага і 3-га Беларускага франтоў. 63-м злучэнням і часцям, якія вызначыліся пры вызваленні нашага горада, нададзена назва «Віцебскіх».

Галіна Шпакоўская, «НС».