Пра тое, што Віцебск хутка ўпрыгожаць новыя творы манументальнай скульптуры, шырокай грамадскасці вядома. Аднак варта яшчэ раз узгадаць асоб, якія з’явяцца ў бронзе ў адметных кутках нашага горада, бо справа тычыцца не толькі конкурсу на лепшы праект гэтых помнікаў.
Святая роўнаапостальная княгіня Вольга. Сталыя віцябляне памятаюць святкаванне 1000-годдзя горада ў 1974-м: водную феерыю, рэканструкцыю старадаўніх падзей – ладдзя з княгіняй, гістарычны загад аб заснаванні на дзвінскіх крутых берагах драўлянага замка і дзвюх цэркваў, якія сталі пачаткам нашага горада...
Звесткі аб заснаванні Віцебска Вольгай ёсць толькі ў познім Віцебскім летапісе ХVIII ст. Панцырнага і Аверкі. Уцалелыя да сённяшняга часу старажытнарускія летапісы такой гістарычнай падзеі не ўтрымліваюць. Мабыць, віцебскія летапісцы чыталі летапіс, які не дайшоў да нашага часу. Варта зазначыць, што археолагамі даказана існаванне ў Х ст. паселішча крывічоў там, дзе зараз плошча Тысячагоддзя. Як бачым, археалогія не спрачаецца з легендай.
Многія старажытныя гарады свету маюць сваю легенду аб узнікненні: Рым, Гнезна, Кіеў, Магілёў і безліч іншых. Жыхары з пакалення ў пакаленне ведаюць гэтыя мясцовыя легенды, прывабліваючы турыстаў.
Другой манументальнай скульптурай павінен стаць помнік благавернаму князю Аляксандру Неўскаму, жонкай якога была дачка полацкага князя Брачыслава. Як адзначана ў Наўгародскім летапісе, яны ўзялі шлюб у 1239 годзе, вянчаліся ў старажытнарускім Тарапцы, там і першую кашу чынілі, а другую – у Ноўгарадзе. Але ж у Віцебску дзесьці з 70-х гадоў мінулага стагоддзя распаўсюдзілася легенда аб вянчанні князя ў Дабравешчанскай царкве. Як вынік, многія жыхары нашага горада зараз прытрымліваюцца гэтай версіі як сапраўднага гістарычнага факта.
Нагадаем, што Аляксандр Неўскі вызначыўся вайсковымі перамогамі над літоўцамі, шведамі і тэўтонскім ордэнам. Падчас адной з бітваў з літоўцамі князь наведаў Віцебск, каб забраць свайго сына. Якім чынам сын трапіў у наш горад і ў якасці каго, летапісы на гэты конт маўчаць. Магчыма, быў ён тут у сваякоў і ў якасці княжыча.
Сусветна вядомыя гарады маюць і свае манументальныя брэнды: у Санкт-Пецярбургу – Медны вершнік, у Нью-Йорку – статуя Свабоды. Віцебск будзе мець адразу два – у гонар Святой роўнаапостальнай княгіні Вольгі і Святога благавернага князя Аляксандра Неўскага.
Зараз работа над помнікамі ідзе на стадыі адкрытых конкурсных праектаў. На помнік княгіні Вользе заяўкі прымаюцца аддзелам культуры Віцебскага гарвыканкама да 25 верасня, на помнік князю А. Неўскаму – да 1 снежня бягучага года. Дарэчы, у аддзеле можна азнаёміцца і з умовамі конкурсу.
Для юрыдычных і фізічных асоб, жадаючых унесці свае сродкі на ажыццяўленне такой высакароднай справы, адкрыты дабрачынны рахунак №313220240010 у Галаўным філіяле па Віцебскай вобласці ААТ «Белінвестбанк», УНП №300200187, ОКПО №03373925. Пераводы павінны быць пазначаны – «на помнік».

Аддзел культуры Віцебскага гарвыканкама.