Требуется для просмотраFlash Player 9 или выше.

Статистика сайта

Першая запланаваная сустрэча з акцёрам Коласаўскага тэатра Генадзем Гайдуком з нагоды яго 50-гадовага юбілею не адбылася. Быў надта заняты. Затое другая спроба вылілася ў трохгадзінную бяседу. Я, ледзве паспяваючы задаваць пытанні, адчувала сябе гледачом, які не можа зварухнуцца, пакуль не апусціцца заслона. 
Сёлета адбылася прэм’ера спектакля «Прывітанне, Альберт!», дзе Генадзь Гайдук іграе генія-фізіка Эйнштэйна (на фота). А гэтаму папярэднічала больш за 75 роляў: ад ката Базіліо і Айбаліта да дона Алонса дэ Рыўера і Шагала. Дзіцячая цікаўнасць, жаданне ладзіць нейкія мініяцюры, прадстаўленні яшчэ ў школьным узросце з часам сталі прафесіяй.
Тэатральна-мастацкі інстытут, праўда, паддаўся яму з другога разу. Нават тое, што на ўступнае сачыненне малады акцёр забыўся прынесці дакументы і спазніўся на гадзіну, не стала драмай – ён быў залічаны. Пашчасціла трапіць да такога педагога, як Аляксандр Іванавіч Бутакоў, які для многіх стаў другім бацькам. Але нават лепшыя з лепшых не могуць навучыць быць акцёрамі, гэта можна адолець толькі самому, упэўнены Генадзь Іосіфавіч. Трэба засвоіць ад педагога аснову, а ўсё астатняе падгледзець, прыдумаць. «Сыграць – гэта перш за ўсё зразумець тое, што ты павінен паказаць на сцэне. Тут нельга абысціся без дасканалага ведання часу, у якім адбываецца дзея. Словам, унутры павінна ўсё свярбець, і гэтаму патрэбна выйсце».
Генадзь Іосіфавіч упэўнены, што той не акцёр, хто не ўмее ўсё «схопліваць на хаду». Не прызнае ён фанабэрыстасць з залішняй амбіцыёзнасцю.  Куды важней артысту валодаць інтуіцыяй, быць мудрым. Гэта, натуральна, цяжка, і мудрасць прыходзіць з гадамі. Як сродкамі тэатра даць гледачу зразумець «фішку» вобраза? Тут паўтарацца нельга, таму даводзіцца ўвесь час шукаць новыя сродкі. «Гэта як кухар, які ўвесь час варыць капусту. А я не хачу ўвесь час варыць капусту», – кажа мой субяседнік.
Сучасная драматургія, на думку Генадзя Гайдука, значна слабейшая за класіку. Няма ў ёй па-сапраўднаму драматычных сітуацый і вострых калізій, хоць прысутнічаюць аўтарская назіральнасць і актуальная тэматыка. Бракуе сённяшнім драматургам ведання кампазіцыі і законаў тэатра. Самым тэатральным аўтарам ён лічыць Ф. Дастаеўскага, і ўвогуле ўпэўнены, што класіка ўзнімае чалавека: «У наш час хочацца спыніцца, убачыць і пачуць цёплае, душэўнае, разумнае. А навокал адна «Наша Раша» з «Камедзі клабам». Тэатр выконвае зусім іншую задачу».
Асаблівую ролю ў жыцці Генадзя Гайдука заўсёды ігралі тыя, хто па-сапраўднаму займаецца літаратурай і мастацтвам. Акцёр вучыцца, слухаючы разумнага чалавека. Эліта рухае грамадства. І ёсць такія людзі, з якімі лёгка мець зносіны. Іх цікава слухаць, але яны, як кажуць, не душаць інтэлектам. Была ў яго жыцці сустрэча з Яўгенам Яўтушэнкам, якая доўжылася чатыры гадзіны і пры якой прысутнічаў шасцігадовы сын акцёра. Маленькі хлапчук сядзеў ціхенька, бо талент паэта здольны зачараваць любога. Уражаны Генадзь Іосіфавіч і Сяргеем Юрскім, які так чытаў вершы, што, здавалася, выканаўца і аўтар зліліся ў адно, Алай Дзямідавай, якую слухаў раскрыўшы рот, Уладзімірам Співаковым, многімі рэжысёрамі, навукоўцамі, літаратарамі, калегамі па сцэне…
Але гэтаму артысту і самому ёсць што сказаць людзям. Адчувае ён у сабе нешта такое, што дапамагае яму бачыць і чуць. Кажа, гэта таму, што маці звалі Марыя, бацьку – Іосіф, дзеда – Іван. Святыя імёны.
Генадзь Гайдук пастаянна ўзбагачае сябе новымі ведамі. Перад тым, як сыграць Эйнштэйна, перачытаў мноства кніг, «сядзеў» у Інтэрнэце. Цяпер, па словах калег, лепш за ўсіх у тэатры ведае тэорыю адноснасці і можа за лічаны час растлумачыць, што такое фатоны і кванты. І гэтак з кожнай роляй.
А пра сваё «дзіця» – «Вольную тэатральную майстэрню» – здаецца, гаварыў бы не адну гадзіну. Створана яна была ў 2002 годзе на факультэце беларускай філалогіі і культуры ВДУ імя П.М.Машэрава. Удзельнічалі і студэнты з іншых факультэтаў, што валодаюць беларускай мовай. Майстэрня працавала шэсць гадоў.
За сваё жыццё Генадзь Гайдук аб’ездзіў не адну замежную краіну. Горадам, які бесперапынна падштурхоўвае да творчасці, акцёр лічыць Парыж і разумее, чаму эмігранты ехалі  менавіта туды. Яму ж асабіста цяжка жыць там, дзе нават сасонкі і бярозкі не ўбачыш: «Месца чалавека там, дзе яму адрэзалі пупавіну».

Марыя Лялькіна, фота аўтара.