Требуется для просмотраFlash Player 9 или выше.

Статистика сайта

Сядзіба Сапегаў у Высокім.

Месцам першага прыпынку стала вёсачка Высокае, у якой знаходзіцца Свята-Ільінская (Пакроўская) царква, пабудаваная ў першай палове XIX ст. у рэтраспектыўна-рускім стылі. На жаль, знаходзіцца яна ў паўзруйнаваным стане. Пацвілы, некалі сакральны будынак з чырвонай цэглы нікому сёння не патрэбны. У другой вёсцы, якая таксама завецца Высокае, яшчэ захавалася сядзіба, што ў розныя часы належала славутым беларускім шляхецкім родам – Сапегаў і Патоцкіх. Сфар-міраваная ў стылі класіцызму XVII-XIX стст., яна ўзвышаецца на правым беразе ракі Пульва. У сонечных промнях сядзіба на фоне восеньскага пейзажу нават у занядбаным стане нагадвае маляўнічую паштоўку. Але за вонкавай прыгажосцю хаваецца жахлівае нутро: у старажытных сценах цяпер прыбіральня.
Недалёка ад Высокага знаходзяцца сядзібы ў вёсках Юрцава і Межава. У Юрцава на тэрыторыі ваеннага шпіталю для інвалідаў, на першы погляд, непрыкметна стаіць міні-палац – былая сядзіба Любамірскіх. Узведзены ў другой палове XIX ст. будынак нядрэнна захаваўся да нашых дзён. Аднак пабітыя вокны сведчаць пра яго незапатрабаванасць. Побач цудоўны парк, рэчка Скупея і прыгожыя краявіды.
У былой сядзібе Даражынскіх у Межаве цяпер дзейнічае царква прападобнага Серафіма Сароўскага. Гэты помнік архітэктуры канца XIX ст. у стылі мадэрн – адзін з нямногіх, якім пашчасціла сёння мець культавае значэнне.
У Смалянах нашай мэтай было не проста наведаць, а прыбрацца ў занядбаным касцёле прасвятой Дзевы Марыі. Узброіўшыся пакетамі для смецця, пальчаткамі, мы пачалі збіраць раскіданыя бутэлькі з-пад піва і гарэлкі, упакоўкі з-пад «закускі». Кабіну разабранай машыны з касцёла не маглі вынесці і дзесяцёра. Як яна сюды трапіла? Іншы помнік архітэктуры ў Смалянах – Свята-Аляксееўская царква 1864 года пабудовы – у адносна больш прыстойным стане. Тут прыбрана, а на месцы алтара стаіць крыж. Тут мірна жылі і ладзілі розныя канфесіі – каталікі, праваслаўныя і яўрэі. Раней. А сёння балюча з-за таго, што мы не ўмеем як след дбаць пра гісторыю, паважаць святыя месцы. А гледзячы ж на гэтыя рэшткі мінулага, можна ўявіць не толькі як жылі нашыя продкі, але і як жывуць іх нашчадкі. Калі не думаць пра гэта сёння, калі не выхоўваць у моладзі павагу да сваёй зямлі і гісторыі.
Адкрыўшы для сябе гістарычную Аршаншчыну, моладзь суполкі «Душпастырства разам» плануе новыя падарожжы па іншых цікавых мясцінах Віцебшчыны.

Ірына Лобан, фота аўтара.