Чым даўжэй мы жывём на гэтым свеце, тым часцей вяртаемся ва ўспамінах у мінулае, даючы яму аналіз і адзнаку. І гэта не толькі прэрагатыва гісторыкаў, гэта павінен рабіць кожны. Каб не рвалася сувязь пакаленняў, мы павінны памятаць, хто мы, дзе нарадзіліся, хто нашы продкі, бо іх павінны ведаць, памятаць і шанаваць нашчадкі. Вось у гэтым я бачу сапраўдны патрыятызм, сілу і моц нашай нацыі.
Нядаўна блізка пазнаёмілася з цудоўнай жанчынай з вёскі Навасёлкі-1 Пастаўскага раёна Ліліяй Радзівонаўнай Зарэцкай, якую ведаюць многія не толькі ў нашым раёне. Яе таленту, самаадданасці і працавітасці можна толькі па-добраму пазайздросціць. А чаго вартае вышытае ёю генеалагічнае дрэва яе роду! Гэта ж сапраўдны шэдэўр! На вялікі жаль, не кожны здольны на такое – нам хоць бы памятаць пра бацькоў, бабуль, дзядуль...
Безумоўна, асабліва светлымі бываюць успаміны дзяцінства – самага шчаслівага і бесклапотнага перыяду жыцця, калі цябе акружаюць родныя і блізкія людзі. Мае дзіцячыя гады прайшлі ў невялікай вёсачцы Пясчакі, што на Пастаўшчыне (на вялікі жаль, яе ўжо не існуе!), у доме бабулі Разаліі Геранімаўны і дзядулі Уладзі-слава Уладзіслававіча Рагіняў. Пясчакі вёскай можна было назваць з вялікім нацягам, бо не было нават вуліцы, а праходзіла толькі дарога, якая звязвала вёскі Ажуны і Лісіцы, а паўз яе стаялі ў той час толькі 3-4 сядзібы, астатнія ж знаходзіліся воддаль ад дарогі, нібы на хутарах. Хоць прайшло шмат часу, але я памятаю тых гаспадароў і магу назваць іх прозвішчы. Гэта Рагіні, Танана, Доўман, Ластоўскія, Матошка, Зямчонак, Цыбульскія, Куцуха, Лапушынскія, Пусько. Іх дзеці і ўнукі разляцеліся па свеце – хто перабраўся з неперспектыўнай вёсачкі ў Варапаева, Паставы, Віцебск, а многія нават і за мяжу – у Польшчу, Расію. Адзін сусед (звалі яго чамусьці Маркеш) пабываў нават у Аргенціне, шукаў лепшага жыцця, але неўзабаве вярнуўся на радзіму. Дык вось ён часта гаварыў маім бабулі і дзядулі, што нідзе няма лепшага жыцця, чым на роднай зямліцы-маці.
Людзі ў вёсцы вызначаліся нейкай асаблівай працавітасцю і добразычлівасцю. Памятаю, майму хвораму дзядулі прыносілі хто нейкія лекі, хто кавалак цукру або цукеркі-падушачкі... На святы збіраліся разам, хадзілі ў госці.
Няма ўжо на карце вёсачкі Пясчакі – толькі роўнае калгаснае поле. Няма дарогі і вялізных дрэваў, пад шэпт якіх так хораша засыналася на бабулінай печы. А які цудоўны сад быў у майго дзядулі – з сажалкай і пасекай. Ды і не толькі ў яго. У садзе кожнага гаспадара вёскі раслі цудоўныя ранеткі, грушы, слівы. Няма цяпер ужо тых садоў і тых сартоў! Няма і дарагіх майму сэрцу дзядулі і бабулі.
Дзядуля, да рэвалюцыі – казак Прэабражэнскага палка, які ахоўваў персону цара, быў паранены, увесь час хварэў. Усе клопаты па гаспадарцы і аб дзецях (а іх было чацвёра) ляглі на плечы бабулі. Двое сыноў не вярнуліся з Вялікай Айчыннай. Мая маці маладой дзяўчынай тры гады батрачыла ў Нямеччыне. Усё гэта трэба было прапусціць праз свае сэрцы маім дарагім бабулі і дзядулі. Але яны не наракалі на лёс, бо ўсім было нялёгка. Многа працавалі, клапаціліся аб дзецях і ўнуках, заўсёды паважалі і дапамагалі адно аднаму. Іх жыццё – прыклад для нас усіх.
У мяне заўсёды перад вачыма той куточак зямлі, дзе я нарадзілася і вырасла, тыя цудоўныя людзі, якія мяне акружалі, расцілі і выхоўвалі і якім я так бязмерна ўдзячная. І куды б мяне ні закінулі жыццёвыя віхуры (а я пабывала ў многіх рэгіёнах былога Савецкага Саюза і ў краінах Еўропы), але лепшага і прыгажэйшага куточка зямлі, як наша Пастаўшчына, не ведаю. Таму з удзячнасцю кланяюся маёй малой радзіме і маім продкам, што назаўсёды засталіся на роднай зямлі.

Аліцыя Трафімовіч, Паставы.

ЧЕМ ПОМОЧЬ МАТЕРИ-ОДИНОЧКЕ?

Илона Мызникова из деревни Богатырское Полоцкого района – мать-одиночка с тремя детьми. Старший сын учится в 8 классе, среднему – три, младшему – полтора года. С деньгами в семье туго. Вот что написала Илона в редакцию. «До этого года пособие на детей было более-менее сносным. А вот при оформлении его на 2010-й в расчет были взяты и оказанная мне адресная помощь, и полученное бесплатно питание для ребенка, и сумма пособия, выплаченного на каждого сына. В результате получилось, что помощь мне положена только на малыша – 430 тысяч рублей. Денег этих катастрофически мало, ведь надо платить за коммунальные услуги (около 140 тыс.), детский сад. На пропитание остается мизер. Кто-то скажет: иди работай. Да, я пойду, когда младший немного подрастет, но работа у меня все равно низкооплачиваемая – 250-270 тыс. рублей в месяц получала. Кроме как от государства помощи мне в это трудное время ждать больше не от кого: я круглая сирота. Как дальше жить и выживать, не знаю».
Чем помочь матери-одиночке? С этим вопросом мы обратились в комитет по труду, занятости и социальной защите облисполкома. Ответила нам заместитель председателя Светлана Голубкова.
– Назначение Илоне пособия на детей произведено в точном соответствии с законодательством, – констатировала Светлана Васильевна. – В прошлом году она действительно получала пособие на всех троих сыновей. Общая сумма за год составила более 8,5 млн. рублей. Кроме того, она бесплатно получила питания для младших на почти 2 млн. рублей. Плюс ей была оказана государственная адресная социальная помощь – 677 тыс. рублей.
В соответствии с Законом «О государственных пособиях семьям, воспитывающим детей», пособие на детей старше 3 лет выплачивается в объеме 100%, если совокупный доход на члена семьи в месяц за 2009 год не превышает 150042 рубля, 50% – 200056 рублей. (В совокупный доход при начислении пособия на детей старше 3 лет включаются полученные пособия на детей младше 3 лет, государственная адресная помощь, стоимость бесплатного питания детей первых двух лет жизни, заработная плата и иные доходы). У Илоны он составил 206927 рублей, поэтому в назначении пособия на двоих старших детей ей отказано.
В этом году она будет получать пособие на младшего сына: до 27 февраля (когда малышу исполнится 1,5 года) – 437620 рублей, после этой даты – 357310 рублей. До 20 мая – бесплатно обеспечиваться продуктами питания для него. Полоцкий райисполком сейчас рассматривает заявление Илоны Мызниковой об оказании ей государственной адресной помощи в виде единовременного социального пособия.

Татьяна Горнова, “НС”.

НА УТЕПЛЕНИЕ ФАСАДА НЕТ ДЕНЕГ

В номере за 4 февраля было опубликовано читательское письмо о проблемах дома №4/6 на проспекте Текстильщиков в Орше. Оршанский горисполком, реагируя на публикацию в «НС», провел его комиссионное обследование. Вот что сообщил редакции о результатах заместитель председателя Иван Хурбатов: «Температура воздуха в квартире соответствует нормам. В разных комнатах она колебалась от 18,8 до 21 градуса тепла. В углах двух жилых комнат имеются следы сухой плесени, но сырости не обнаружено». Далее он подтвердил, что этот дом имеет тупиковую разводку труб водоснабжения, и жильцам необходимо проливать воду, чтобы дождаться горячей. Поэтому они имеют 10-процентную скидку за подогрев воды, услуги центрального водоснабжения и канализации. На этот год в названном доме запланирован текущий ремонт с заменой труб горячего и холодного водоснабжения.
А вот что касается утепления дома, то, по словам И. Хурбатова, «выполнить его пока не представляется возможным». На балансе предприятия «Оршакомхоз» 902 жилых дома, из них 80% требуют ремонта и тепловой модернизации. Уже скопилось 30 разработанных проектов, реализация которых отложена из-за недостатка денег, ведь выделяемого финансирования хватает на 1-2 дома в год.
При подготовке Орши к «Дажынкам» этот дом был покрашен, тепловая модернизация его не предусматривалась.

Татьяна Горнова, “НС”.