На прыкладзе прыгарадных вёсак можна прагназаваць, што вельмі хутка з сялянскага падворку выведуць апошнюю карову. Даследавать гэту тэму мне прапанаваў адзін з жыхароў вёскі Ларынаўка.

Малаказборшчыца Алена Земіт прымае малако ў жыхароў Ларынаўкі.

Ларынаўка ад Оршы – у трох кіламетрах. У горадзе вучыцца большасць вясковых дзяцей. Ходзяць і ездзяць на работу дарослыя. У гарадскіх магазінах яны атаварваюцца, купляючы ў тым ліку і разнастайныя малочныя прадукты. Ды і ў сельскім магазіне, што ў Ларынаўцы, можна купіць той жа набор: смятана, малако, кефір. Можа, блізкасць гарадскога жыцця так паўплывала на сяльчан, што засталося ў вёсцы шэсць кароў на 131 двор?
Старшыня Крапівенскага сельскага Савета Антаніна Макарэвіч лічыць, што гэта аб’ектыўны працэс – паўсюль скарачаецца пагалоўе кароў. І Ларынаўка не выключэнне. А для таго, каб тут іх трымалі на падворку, умовы ёсць.
У Ларынаўцы ад вяскоўцаў пенсійнага ўзросту давялося пачуць, што сёлета, як і мінулыя гады, малаказборшчык аб,язджае вёску і збірае лішкі малака ў гаспадынь. Лабараторныя даследаванні праводзяць тры разы на тыдні на жывёлагадоўчым комплексе мясцовай гаспадаркі. І вынікі тых аналізаў заўсёды станоўчыя: агульная тлустасць малака з падворкаў – 3,9, прадаюць яго на перапрацоўчы камбінат першым гатункам.
Па выніках года ў СВК «Ларынаўка» на кожныя 100 літраў здадзенага малака выдзяляюць пяць кілаграмаў збожжа бясплатна.
Сёлета вяскоўцы ўжо не ганяюць сваіх кароў у поле, бо з-за малой колькасці іх гаспадарам давядзецца часта радоўку трымаць. Яшчэ адна прычына – далёка ад вёскі паша: больш як кіламетр трэба гнаць кароў да Дняпра. Таму прыватнікі прывязваюць рагуль побач з домам і на пакінутых іншымі вяскоўцамі прысядзібных участках.
Жыхары Ларынаўкі працаздольнага ўзросту, схільныя да аналізу сучаснага жыцця, лічаць, што скарачэнне жывёлы ў падсобных гаспадарках напрамую залежыць ад эканамічнага становішча сельгаспрад­прыемства «Ларынаўка». Гэта моцная гаспадарка. Тут высокія надоі малака і прадаюць усё яго дзяржаве экстра-класам і вышэйшым гатункам. У СВК жывёлагадоўчы комплекс абсталяваны па сучаснай тэхналогіі, вядзецца рэканструкцыя яшчэ некалькі будынкаў ферм. Даяркі зарабляюць тут звыш мільёна рублёў амаль круглы год, у механізатараў таксама высокія заробкі. На гэтыя грошы, вядома ж, і працаваць трэба да сёмага поту. У час пасяўной і ўборачнай, корманарыхтоўкі робяць да цямна. Такі тут парадак трымаецца на працягу многіх гадоў. А калі работнікі выкладваюцца на грамадскай рабоце, то працаваць на сваю карову ў іх не хопіць сіл. Ды, мо, і не трэба, бо на заробленыя грошы яны могуць купіць малако і мяса ў краме. Тым больш што значная частка іх мае ўласныя легкавыя аўтамабілі, і паездка ў горад для іх не праблема. Словам, чым мацнейшая эканоміка гаспадаркі, тым меншае ў работніка жаданне трымаць буронку ў сваім хляве.
Відаць, у першую чаргу па гэтай прычыне толькі ў аднаго з 80 працаўнікоў СВК «Ларынаўка», механізатара А. Шынкевіча, засталася ў хляве карова. Гэта адзін з лепшых механізатараў гаспадаркі, чалавек сялянскіх каранёў. Можа, таму і за карову трымаецца як за сімвал вясковага ўкладу жыцця.
Старшыня СВК «Ларынаўка» Аляксандр Кухцянкоў пацвердзіў пры сустрэчы, што ўсе яго намаганні скіраваны на тое, каб гаспадарка была прыбытковай і пастаўляла дзяржаве высакаякасную прадукцыю. Сёння для яго важна абсталяваць фермы, мець эфектыўную тэхніку для апрацоўкі палёў. Усё гэта набываецца з прыбытку ад рэалізаванай прадукцыі. Развіццё ж сялянскіх гаспадарак, на думку А. Кухцянкова, таксама павінна выйсці на рэйкі рыначных адносін. Селянін цяпер мае магчымасць апрацоўваць гектар і болей зямлі, распланаваць на гэтай плошчы і пашу для кароў, і завесці ўчастак пад кармавыя культуры. Каб трымаць жывёлу, трэба разлічваць у першую чаргу на сябе. Гэта пад сілу працаздольным людзям са статусам гаспадара сялянскай сядзібы, якія змогуць забяспечыць сваю сям,ю даходам ад рэалізацыі таго ж малака. А калі рабіць у гэтай важнай справе стаўку на пенсіянераў, то ўжо ў бліжэйшыя гады ў большасці вёсак будзем гаварыць пра апошнюю карову на падворку, бо працэс гэты, як ні круці, заканамерны.

Вольга Шутава, «НС».