Міжнародны дзень роднай мовы адзначаецца 21 лютага па ініцыятыве ЮНЕСКА з 2000 года. А што ўкладваем у паняцце, адчуванне роднай мовы мы? Аб гэтым і спыталіся ў людзей самага рознага ўзросту і сацыяльнага статуса.Галіна Сухава, настаўніца вышэйшай катэгорыі, выкладае беларускую мову і літаратуру ў віцебскай гімназіі №5, прызёр рэспубліканскага конкурсу прафесійнага майстэрства педработнікаў «Настаўнік года Рэспублікі Беларусь-2009»:

– Беларуская мова звязана з любімай прафесіяй, працай. Выбару паспрыялі хваля адраджэння мовы ў 1990-я гады, добрыя школьныя настаўнікі, павага да сваіх каранёў. А ў час вучобы ў Віцебскім педагагічным інстытуце я толькі ўпэўнілася, што выбар зроблены правільна. Спадзяюся, што не толькі ў 8 «Б», дзе я класны кіраўнік, ёсць вучні, для якіх беларуская мова і літаратура – любімы прадмет. Нашы дзеці ахвотна ўдзельнічаюць у раённых, абласных і рэспубліканскіх конкурсах, дыстанцыйнай алімпіядзе па мове, перамагалі ў папулярным конкурсе «Буслік».
Уладас Пятрайціс, пробашч парафіі Божага Цела ў Іказні Браслаўскага раёна:
– Мая радзіма – Літва. У маленстве размаўляў толькі па-літоўску. Затым давялося вучыць рускую, англійскую, польскую, лацінскую мовы. Хрысціў жа мяне Гілярый Місюнас – святар, які добра ведаў беларускую. Відаць, наканавана было з цягам часу і мне парадніцца з ёю...
Упершыню пачуў беларускую гаворку на Міёршчыне, куды патрапіў служыць у 1985 годзе. Пачаў чытаць, прасіў парафіян, каб падказвалі, як правільна ўжываць той ці іншы выраз, каб папраўлялі маё вымаўленне. Так адным з першых маладых ксяндзоў на Віцебшчыне і адважыўся служыць па-беларуску. Зараз служу ў Браслаўскім раёне, што таксама па-свойму сімвалічна ў маёй святарскай працы. Яшчэ да вайны ў Друі ксяндзы-марыяне рупіліся пра беларушчыну ў духоўным жыцці і навучанні дзяцей. У нашым іказненскім касцёле Літургія Слова гучыць абавязкова на беларускай мове. А я, размаўляючы ці пішучы, у думках ужо не перакладаю, як раней, з літоўскай, бо ў такія моманты думаю таксама па-беларуску. Нават вершы сілюся складаць – для сябе, сяброў.
Лідзія Рагавая, пенсіянерка, колішні намеснік генеральнага дырэктара Віцебскага лесагаспадарчага аб’яднання:
– Вельмі люблю беларускую мову і спадзяюся, што яна загучыць на ўсю моц. Гэта мова майго дзяцінства на Случчыне, і ў школе на ёй выкладаліся ўсе прадметы. Збірала творы нашых класікаў, зараз гэтыя кнігі ў дзяцей. Ведаю на памяць вялікія ўрыўкі з паэмы Якуба Коласа «Новая зямля». Калі, здараецца, да мяне нехта звернецца па-беларуску, з радасцю падтрымаю размову. Родная мова заўжды пры мне.
Антаніна Бабарыка, сакратар Валкалацкага сельвыканкама Докшыцкага раёна:
– Я па нацыянальнасці руская, хаця родам з Мядзельскага раёна Мінскай вобласці. Закончыла Будслаўскую школу,  гістфак Белдзяржуніверсітэта. І ў родным кутку, і тут, у Валкалаце, беларуская гаворка гучыць арганічна, нязмушана. Мне яна бліжэй. У любых абставінах – у побыце, на працы – мне ямчэй выказацца па-беларуску. Прыгажэй, дакладней выходзіць і, галоўнае, ад душы.
На нарадах хочацца выступаць па-беларуску – я пераважна так і раблю. Рэгістрацыю шлюбаў заўжды вяду на роднай мне мове, маладажонам дужа падабаецца. Калі якая вечарына ці госці і мне выпадае павіншаваць каго ці тост сказаць, дык сябры заўжды чакаюць ад мяне нечага менавіта беларускага, адметнага, нечуванага раней. А незнаёмыя з гэтай мовай людцы шчыра ўражваюцца яе багаццю, іскрыстасці. Трэба берагчы беларускую мову, не цурацца яе!
Аляксандр Сёмкін, дырэктар абласной бібліятэкі імя Леніна:
– Прызнацца, змоладу я не надта задумваўся пра гэта. Як, мабыць, і многія мае равеснікі. Цікавасць да беларушчыны абуджаў у студэнтаў Дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтва, дзе вучыўся і я, выкладчык Анатоль Фядосавіч Майсеенка – ураджэнец вёскі Халалееўка Дубровенскага раёна, сапраўдны беларус, знаўца айчыннай літаратуры. Як кажуць, з яго падачы мяне ўсхвалявалі творы Васіля Быкава, Рыгора Барадуліна, Ніла Гілевіча, Уладзіміра Караткевіча. Падчас працы на культурна-асветніцкай ніве пазнаёміўся з мастацкім кіраўніком Нацыянальнага акадэмічнага народнага хору імя Цітовіча Міхасём Дрынеўскім. Гэта жывая энцыклапедыя вуснай народнай творчасці. Ведае процьму песень, прыпевак, прыказак, анекдотаў – яго ўсе слухаюць раскрыўшы рот ад захаплення сакавітай беларускай мовай. Такія людзі, як Міхась Паўлавіч, лепшыя яе прапагандысты.
У нашай абласной бібліятэцы збор беларускай літаратуры няўхільна багацее. Хочацца, каб друкавалася яе пабольш.
Аляксандр Аніськовіч, прадпрымальнік (Віцебск):
– Нарадзіўся, вырас і жыву ў горадзе. Беларускую мову ведаю і пры нагодзе карыстаюся ёю, асабліва калі трапляю ў вёску. Жонка мая – выкладчыца ў каледжы – таксама. Дачушка-школьніца з вывучэннем гэтага прадмета праблем не мае. Усё тлумачыцца проста: гэта мова нашых продкаў. Мае бацькі нейкі час жылі ў Расіі, і дасюль іх тамтэйшыя знаёмыя памятаюць і згадваюць добрым словам менавіта як беларусаў. Тата штогод ездзіць на сустрэчы з аднакласнікамі па вайсковай вучэльні ў Санкт-Пецярбург. Яны яго прыязна клічуць бульбашом. Словам, у нашай сям’і беларушчына ў пашане.

Галіна Шпакоўская, «НС».