Требуется для просмотраFlash Player 9 или выше.

Статистика сайта

Кожны месяц наша планета страчвае дзве адметныя гаворкі. З шасці тысяч моў, на якіх сёння размаўляюць народы свету, палова знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Задумацца пра гэта і заклікае нас Міжнародны дзень роднай мовы (21 лютага), абвешчаны ЮНЕСКА з мэтай падтрымкі лінгвістычнай разнастайнасці, захавання культурнай спадчыны чалавецтва. Падчас апошняга перапісу беларускую мову назвалі роднай 60% жыхароў краіны, аднак дома на ёй размаўляюць толькі 30% насельніцтва.

Асаблівы сэнс надаюць Дню роднай мовы старшакласніцы полацкай гімназіі №1 Марыя Антановіч, Ангеліна Казлова і Паліна Цітова (на фота). У супольнасць пры­хільнікаў роднага слова яны патрапілі праз удзел у інтэлектуальных спаборніцтвах і сёлета сталі ўладальніцамі адразу трох дыпломаў абласнога этапу рэспубліканскай алім­піяды па беларускай мове і літаратуры.

Настаўнікі характарызуюць дзяўчат як вельмі адказных, працавітых, настойлівых. А самі яны важным складнікам поспеху называюць зацікаўленасць любімым прадметам. Пры гэтым не плануюць звязаць будучую прафесію з філалогіяй.

– Мова падабаецца мне сваёй мяккасцю, мілагучнасцю, пяшчотай. Цікава не толькі развіваць свае веды, але і спасцігаць новыя пачуцці праз чытанне беларускіх кніг, – кажа А. Казлова.

П. Цітова знаходзіць у мове і матэматычную логіку, і уменне, як у фізіцы, назіраць за з’явамі, і творчасць, якой не хапае ў звычайным жыцці.

– Мой дзядуля, – тлумачыць дзяўчына, – добра валодаў беларускай мовай, захапляўся ёю. Можа, штосьці перадалося генетычна. А потым настаўніца нешта ўва мне заўважыла, і я засталася сярод тых, хто вывучае мову і літаратуру больш шырока. Хочацца думаць, не выпадкова.

М. Антановіч удзельнічае ў алімпійскім руху чацвёрты год запар. Двойчы перамагала на рэспубліканскім узроўні, дзе сёлета зноў будзе прадстаўляць Віцебшчыну. Што значыць для яе алімпіяда? Гэта і радасць сустрэч з аднадумцамі, і магчымасць раскрыць сябе, і доказ таго, што родная мова займае ў жыцці пачэснае месца.

«Я чула пяшчотнае, шчырасці поўнае, маё беларускае, роднае кроўнае, такое сваё і такое чароўнае. Такое ласкавае, цёплае, чыстае, як сонца, агнiстае, як Нёман, празрыстае», – цытуе Маша верш пра роднае слова Дануты Бічэль-Загнетавай. І тут жа лёгка, нязмушана ўзгадвае радкі любімага пісьменніка Уладзіміра Караткевіча, пачуўшага ў гуках нашай мовы адметныя рысы нацыянальнага характару: здаецца, мяккага, але з прыхаванай ад усіх мужнасцю і сілай.

Беларусам, разважае дзяўчына, ёсць чым ганарыцца. Але калі мы будзем пагар­джаць сваімі каштоўнасцямі, то іншыя таксама могуць пагарджаць намі. Ведаць родную мову натуральна для кожнага чалавека. Яна лучыць нас з Радзімай і вызначае адметнасць у свеце. Маша рада, што ўсё больш маладых людзей разумеюць гэтую ісціну і спрабуюць размаўляць па-беларуску. Мова ўсё часцей становіцца прыкметай адукаванасці і высокага ўзроўню культуры чалавека. І тут не трэба рабіць палкіх заяў, а проста пераконваць іншых уласным прыкладам.

Для нашых гераінь найлепшым з такіх прыкладаў з’яўляецца іх настаўніца Алена Уладзіміраўна Казлова, што ўжо прывіла любоў да роднай мовы цэлай кагорце гімназістаў. Толькі на заключных этапах рэспубліканскай алімпіяды за 13 год здабылі перамогі 17 выхаванцаў гэтага цудоўнага педагога. За падрыхтоўку высокаматываваных навучэнцаў, значны ўклад у развіццё сістэмы адукацыі А. Казлова нядаўна атрымала ганаровае званне «Чалавек года Віцебшчыны».
Каб родная мова жыла і квітнела, яна павінна быць патрэбная людзям.
– Усё залежыць ад нас, – кажа Алена Уладзіміраўна. – Я веру, што беларусы ў большасці сваёй загавораць па-беларуску. І веру сваю стараюся перадаць дзецям.

Ларыса Малашэня, «НС». Фота Эрнста Цецярэўскага.