Требуется для просмотраFlash Player 9 или выше.

Статистика сайта

У Мінску нядаўна завяршылася 20-я Міжнародная кніжная выстава-кірмаш. Вялікі павільён па вуліцы Я. Купалы, 27 на колькі дзён быў прадастаўлены гасцям з 25 краін свету – Азербайджана, Арменіі, Венесуэлы, Германіі, ЗША, Кітая, Літвы, Індыі, Малдовы, Польшчы, Францыі, Расійскай Федэрацыі і іншых. Выставу-кірмаш наведала і дэлегацыя Віцебскага абласнога аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі.

Быў звычайны працоўны дзень, аднак аматарам чытання даводзілася пастаяць у чарзе, каб набыць, напрыклад, кнігі выдавецтваў Беларускага экзархата, «Беларускай энцыклапедыі імя П. Боўкі», вядучых расійскіх выдавецтваў і інш. Высокамастацкімі выданнямі і афармленнем, выкананым у народных традыцыях, прыцягваў увагу стэнд Ірана. Выклікалі захапленне адмысловыя мініяцюрныя кнігі з Азербайджана. Таксама копія купалаўскай «Жалейкі», «Энциклопедия шеф-повара» (за 1 млн. 195 тыс. руб.), мастацкія альбомы (коштам больш за 300 долараў), дзіцячая рэлігійная літаратура. А яшчэ можна было хоць на колькі хвілін стаць удзельнікам прэзентацый – выдавецтваў, кніг, сустрэцца і пагутарыць са знакамітымі беларускімі пісьменнікамі.

Нашай дэлегацыі давялося ўдзельнічаць у «круглым стале», які праводзіўся ў штаб-кватэры СПБ і стаў своеасаблівым семінарам па актуальных праблемах прыгожага пісьменства і сучаснага літаратурнага працэсу ў Беларусі і Расіі. Прапанаваная беларускім бокам для абмеркавання тэма «У чым асаблівасць літаратуры XXI стагоддзя?» зацікавіла прысутных. Больш за дзве гадзіны працягвалася актыўная, часам эмацыянальная гутарка. Паспрабую адзначыць найбольш значныя, «вузлавыя» меркаванні.

Асноўныя пазіцыі беларускага пісьменства сфармуляваў ва ўступным слове старшыня праўлення СПБ М. Чаргінец: літаратура без пераемнасці традыцый немагчыма, пісьменнік – своеасаблівы эксперт сацыяльных і духоўных навацый – павінен добра арыентавацца ў супярэчнасцях жыцця. Тэму працягнуў намеснік рэдактара беларуска-расійскага літаратурнага часопіса «Наш современник» А. Казінцаў. Ён актуалізаваў наступную тэндэнцыю: шмат аўтараў не змагло ўстаяць перад драматызмам сённяшняга часу, а таму ў літаратуры, асабліва расійскай, з’яўляецца ўсё больш твораў, у якіх уладарыць «торжествующее зло», часта замаскіраванае заходнееўрапейскім постмадэрнісцкім уплывам. З другога боку нават у супярэчлівым жыцці заўсёды можна знайсці вытокі вырашэння галоўнай літаратурнай задачы, скіраванай на станаўленне чалавечай душы. Прыкладам могуць служыць такія творы, як «Человек звезды» і «Красно-коричневый» А. Праханава, «Человек секонд-хэнда» Ю. Казлова.

Вядомы расійскі пісьменнік У. Казакоў падкрэсліў, што першае дзесяцігоддзе новага XXI ст. не прынесла асаблівых здабыткаў у расійскую літаратуру, «и практически литературы XXI в. пока не существует». Патрэбны час, мяркуе ён, каб сфарміраваліся ўстойлівыя прынцыпы ў пазнанні і асэнсаванні жыццёвай дыялектыкі праз слова. Добрым стымулам можа стаць працэс збліжэння расійскай і беларускай літаратур.

Калі пісьменнік – «сацыяльны філосаф», зазначыў доктар філалагічных навук з Мінска І. Саверчанка, ён заўсёды адчувае сутнасць часу. І тады чытачу прапануюцца такія прыцягальныя творы, як, напрыклад, раман Г. Дземчука «Год дэманаў».

«Мы можам, калі захочам», – беларускі пісьменнік, партызан і франтавік А. Савіцкі ў падмацаванне сваёй думкі назваў уласны раман «Пісьмо ў рай», які ўжо атрымаў станоўчую ацэнку і чытачоў, і спецыялістаў.  Беларуская літаратура ўступіла ў пару спеласці, важна толькі не згубіць набраныя тэмпы ў спасціжэнні сусветнай бяды разлому і разрухі. А. Савіцкі асабліва падкрэсліў тое, што «круглы стол» праходзіць у мемарыяльнай зале СПБ, дзе на фотаздымках – беларускія пісьменнікі, якія не дажылі да Перамогі над фашызмам,  згадаў словы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь: «…Я очень боюсь потерять книгу. Потеряем книгу – потеряем страну…».

Удзельнікі дыскусіі закранулі шматлікія пытанні:  насычанасць літаратуры дакументальнасцю і публіцыстыкай, пісьменнік і індустрыя раскручвання літаратурных твораў,  уплыў рынка на прыгожае пісьменства, стан кніжнага гандлю і ўзаемаадносіны кнігі друкаванай і кнігі электроннай і інш. Тэму стасункаў моладзі і кнігі, літаратуры і нацыянальнай бяспекі закранула старшыня нашага абласнога аддзялення СПБ Т. Краснова-Гусачэнка.

Кніга ёсць, павінна быць і будзе – такі быў лейтматыў «круглага стала» і ўсёй выставы-кірмаша.

Аркадзь Русецкі, член Саюза пісьменнікаў Беларусі.