Пчалярства – не проста рамяство, гэта жыццёвая філасофія. Для пчалы чалавек – не гаспадар: у супольнай справе яны партнёры. Кожны выхад да вулляў – як спатканне з жанчынай. Закінь, чалавек, як мага далей свой кепскі настрой, згані кіслы выраз з твару, апрані чыстую кашулю і адпраўляйся ў сад са святлом на душы...

Напярэдадні Дня Дзяржаўнага Герба і Дзяржаўнага Сцяга Рэспублікі Беларусь, які будзе адзначацца 12 мая, у абласным краязнаўчым музеі адкрылася выстава «Геральдычны вянок Віцебшчыны». У экспазіцыі прадстаўлены 42 гербы гарадоў і пасёлкаў вобласці. Загадчык аддзела па архівах і справаводстве галоўнага ўпраўлення юстыцыі аблвыканкама Сяргей Рублеўскі расказаў прысутным пра асаблівасці геральдычных традыцый Віцебшчыны. Ён адзначыў, што падобныя выставы праводзяцца з 2010 года і за гэты час экспанатамі пазнаёміліся жыхары многіх гарадоў вобласці...

Кожны больш-менш значны населены пункт мае сваю архітэктурную візітоўку. У Дуброўне гэта, несумненна, будынак былога кляштара. Пакуль ён у непрыглядным стане, аднак аднаўленне павінна распачацца ў бліжэйшы час. У адрамантаваным будынку размесціцца раённы гісторыка-краязнаўчы музей. На аб’ект у бюджэце прадугледжана 2,7 млрд. рублёў...

На Міёршчыне ёсць вёскі, дзе здавён жывуць стараабрадцы. Сведчаннем таму і шэраг экспанатаў раённага гісторыка-этнаграфічнага музея. Адзін з іх – самаробны ручнік. У 1994 годзе, калі яшчэ толькі адчынялі экспазіцыю, яго падарыла міёрская жыхарка Фаіна Пятроўна Грэцкая. Яна адметная майстрыха, але гэты ручнік дастаўся ёй ад маці – М. П. Мядзведзевай (1905 г. нараджэння). Вышыты ён гадоў 80 назад і не проста для хатняга ўжытку, а на пажаданне добрага ўраджаю...

 На XVIII Мінскім міжнародным кніжным кірмашы-выставе ў павільёне «БелЭкспа» 9 лютага адбылася прэзентацыя зборніка Пятра Сіняўскага «Зачараваная гаспадарка. Казкі гаспадара Пятра з-пад Полацка». Шматлікіх наведвальнікаў з кніжкай пазнаёміў дырэктар выдавецтва «Мастацкая літаратура», вядомы беларускі пісьменнік Віктар Шніп, бо менавіта там на пачатку года яна пабачыла свет...

Калі лік рэк на Віцебшчыне ідзе на сотні, азёр – на тысячы, то крыніц – на дзясяткі тысяч. А можа, і мільёны, бо немагчыма пералічыць усе вытокі, што бруяцца пад паверхнямі тых жа рэк і азёр, а таксама балот. Сёння на Віцебшчыне засталося каля сотні святых крыніц, да якіх традыцыйна прыходзяць людзі. Здавён гэтыя «слёзы зямлі» з’яўляліся сакральнымі месцамі. Пра іх складалі легенды, тут спраўлялі рытуалы і бралі гаючую ваду для лячэння хвароб...

Касцёл апостала Андрэя — дамінанта мястэчка Лынтупы, што на Пастаўшчыне. Адметна, што на працягу існавання ён ніколі не зачыняўся, нават калі па аб’ектыўных прычынах не было свайго святара. Сённяшні пробашч парафіі ксёндз Павел Кнурэк, этнічны паляк (нарадзіўся на поўдні Польшчы), за гады служэння палюбіў наш край і мову больш, чым іншы «пашпартны» беларус, ведае гісторыю наваколля не горш за мясцовых краязнаўцаў. Не кожны раённы музей можа пахваліцца такімі рарытэтамі, якія за 10 гадоў назбіраў айцец Павел...

Калі ехаць па дарозе Віцебск – Мінск, паміж Бешанковічамі і Лепелем леваруч стаіць указальнік паварота на вёску Фатынь. Гэтае месца вядомае тым, што ў канцы ХІХ – пачатку ХХ стст. тут шчыравала шматлікая і працавітая сям’я Язэпа Мароза. Паводле лепельскай кнігі «Памяць», Язэп Кандратавіч нарадзіўся ў 1852 годзе ў Бачэйкаве. Яго бацька быў прыгонным пана Ціханавецкага і на працягу 33 гадоў працаваў памочнікам садавода-француза. У 1863 годзе Кандрат атрымаў у арэнду 8 дзесяцін зямлі каля вёскі Фатынь, дзе разам з сынам Язэпам заклаў сад і гадавальнік...

Падведзены вынікі абласнога этапа рэспубліканскага конкурсу даследчых работ «Таямніцы малой радзімы». Гэты конкурс праходзіць у межах акцыі «Жыву ў Беларусі і тым ганаруся». Мэта яго – выхаванне школьнікаў праз даследаванне і зберажэнне асаблівасцей мясцовай духоўнай культуры...

Клуб-музей этнаграфіі ў вёсцы Вецяра, дзе 134 жыхары, працуе пяты год. Ідэю аб’яднаць пад адным дахам дзве ўстановы падала начальнік аддзела культуры Докшыцкага райвыканкама Інга Журомская. А кіруе клубам-музеем Вольга Квачонак. «Гэта вельмі цікавая праца», – кажа яна. Найперш склалі рускую печ, сапраўдную, не дэкаратыўную: можна гатаваць што хочаш, нават булкі выпякаць, а можна грэцца на ляжанцы. Экспанаты збіралі адусюль, не толькі па мясцовых хатах...

Народны фальклорны гурт «Глейна» пачаў сваю канцэртную дзейнасць у 1999 г. пры метадычным цэнтры аддзела культуры Гарадоцкага райвыканкама. Назва гэтага калектыву сімвалічная: глейна – невялічкае звяно плыта, гурт – нібыта часцінка фальклорнай спадчыны роднай Беларусі. «Глейна» дэманструе сваё майстэрства на мясцовых мерапрыемствах, айчынных канцэртных пляцоўках і за мяжой. Адметнасць яе творчасці – з’яднанне выканальніцкага стылю акадэмічнага хору i гурта архаічных спеваў, мэта – вывучэнне і захаванне фальклору Гарадоччыны...

Паспяхова асвоілі выдавецкую справу ў Занальным дзяржаўным архіве ў г. Глыбокае. У 2010 годзе яго супрацоўнікі выдалі важкі том дакументаў аб пасляваенным узнаўленні, развіцці разбуранай гаспадаркі Глыбоцкага раёна. І вось новы, не менш змястоўны том, у які ўвайшлі дакументальныя сведчанні аб тагачасным жа адраджэнні сістэмы адукацыі Браслаўскага, Докшыцкага, Глыбоцкага, Міёрскага, Пастаўскага і Шаркаўшчынскага раёнаў...

Ёсць на Глыбоччыне вёска Квачы, дзе і прозвішча «фірменнае» – Квач. Чытачы «НС» ведаюць пра тутэйшага садавода Яўгена Квача, апантанага аматара бэзу, уладальніка вялікай калекцыі сартавога фундуку. А нядаўна мы пазнаёміліся з яго земляком з такім жа прозвішчам, які зараз жыве ў вёсцы Жукоўшчына Шаркаўшчынскага раёна, таксама творчым, цікавым чалавекам...

Гісторыка-краязнаўчы музей горада Дуброўна з цягам часу павінен размясціцца ў помніку архітэктуры XIX ст. – мурах былога кляштара бернардзінцаў. Будынак пакуль што не гатовы да ўсталявання экспазіцыі, а рабочая група па стварэнні музея плённа працуе ўжо колькі гадоў. Выконваючая абавязкі дырэктара гэтай групы Наталля Аўчарова рассказала, што пачынаючы з 1993 г. сабрана каля 13 тыс. экспанатаў...

Вёска Галошава не самая вялікая на Талачыншчыне, але тут дастаткова цікавых экскурсійных аб’ектаў. Па першае, гэта рэшткі сядзібна-паркавага комплексу Цюндзявіцкіх, якіх у народзе называюць Дзен-дзявіцкімі. Яшчэ нядаўна ў панскім доме размяшчалася школа, а падчас Вялікай Айчыннай вайны – нямецкі гарнізон, які два разы атакавалі партызаны...

Хаця Віцебскі раённы гісторыка-краязнаўчы музей – адзін з маладых у вобласці, тут ужо захоўваецца амаль 12 тыс. экспанатаў асноўнага фонду і некалькі тысяч навукова-дапаможнага. Работнікі музея і цэнтра рамёстваў «Адраджэнне» (установы знаходзяцца пад адным дахам у прыгарадным пасёлку Акцябрскі), праводзяць сумесныя экспедыцыі па раёне, вынікам якіх бываюць розныя цікавыя знаходкі...

Ад першабытных часоў навакольны свет для чалавека быў суцэльнай таямніцай. Адкуль бярэцца агонь? Чаму расце дрэва? Навошта такая моц каменю? Нездарма на працягу больш за 100 тысяч гадоў людзі пакланяліся гэтым дзіўным для іх субстанцыям. Але галоўным аб’ектам набажэнстваў была зорка пад імем Сонца. Бо, нягледзячы на адсутнасць сучасных ведаў, першабытны чалавек адчуваў, што менавіта ад сонечных промняў залежыць усё жывое на Зямлі. Гэтая вера перадавалася з пакалення ў пакаленне...